نگاهى مقایسه‏اى به مراتب امر به معروف و نهى از منکر

نویسندگان

  • جلال عراقی
  • یدالله خیام پور
چکیده مقاله:

 از دیرباز بحث امر به معروف و نهى از منکر در میان شیعیان، در شمار بحث‏هاى فقهى و در میان اهل سنت، در شمار مباحث اعتقادى و گاه هم در شمار احکام سلطانیه بوده است. ما در این تحقیق، بر آنیم تا با تکیه بر آرا و استدلال‏هاى فقهاى امامیه و اهل سنت، مراتب امر به معروف و نهى از منکر را مقایسه کنیم.ابتدا به بررسى آرا و نظریات فقهاى امامیه مى‏پردازیم و در دلایل آن‏ها به کاوش مى‏پردازیم; و سپس آراى فقهاى اهل سنت را بررسى مى‏کنیم.در پایان، نتایج حاصل از پژوهش، به این اشاره دارد که فرق اهل سنت، هر کدام به صورت جداگانه مراتب و مراحلى را براى امر به معروف و نهى از منکر به صورت زیر قائلند:حنفیه به تقسیمى سه گانه قائل است که انجام دادن با دست براى امرا، با زبان براى علما و با )یا در( دل براى عامه است.مالکى مى‏گوید: مردم در نهى از منکر، مراتب متفاوتى دارند. وظیفه علما آن است که حاکمان را راهنمایى کنند.شافعى مى‏گوید: امر به معروف و نهى از منکر، هشت درجه دارد.ابن‏حنبل مى‏گوید: از طریق حدیث »سه‏مرحله‏اى« نبوى مى‏توانیم دریابیم که این وظیفه چگونه باید انجام شود; انجام دادن آن ممکن است با دست، زبان و دل باشد; که این آخرى کمترین مقدار ایمان است.اکثر فقهاى شیعه براى امر به معروف و نهى از منکر، مراحل سه‏گانه‏اى را برشمرده‏اند; اما در این‏که از کدام مرحله باید آغاز کرد، از ظاهر عبارت‏ها به نظر مى‏رسد اختلافاتى در میان ایشان وجود دارد; اما همان‏گونه که مرحوم علامه حلى در »مختلف‏الشیعه« بیان نموده، ظاهراً این اختلافات لفظى است و مى‏توان بین آن‏ها تسالم برقرار کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اکراه در امر به معروف و نهی از منکر

همیشه در جامعه، این سؤال مطرح است که آیا شرعاً می‌توان مردم را به انجام دادن معروف‌ و ترک منکر وادار کرد. هنوز جامعه با پاسخ‌های فقهی متفاوتی مواجه است. از آن‌جاکه بنابه «اصل اولی» اکراه مشروع نیست، استثناهای آن، یعنی اکراه به‌حق، نیازمند اثبات است. برای اثبات مشروعیت «اکراه به انجام دادن واجب‌ها و ترک حرام‌ها»، ممکن است به ادله امر به ‌معروف و نهی از منکر استناد شود؛ اما استقرا و ارزیابی این مس...

متن کامل

امر به معروف و نهی از منکر؛ بایدها و نبایدها

انسان همواره به دنبال تمدن و مدنیت بوده، هرچند در برخی از زمان‌ها ره به جایی نبرده است این نیاز فطری بشر است که جامعه ایده آل و منطقی داشته باشد و در مدینه فاضله به حیات چند روزه خود ادامه دهد. اولین چیزی که ضامن بقای جامعه ایده آل است قانون است به عبارت دیگر قانون صحیح اولین سنگ بنای جامعه برین به حساب می‌آید. خدای متعال قانونی را بر بشر ارزانی داشته که عموم شمول است و سعادت همگان را تضمین می‌...

متن کامل

بازخوانی امر به معروف و نهی از منکر به مثابه قدرت نرم در فرهنگ اسلامی

فرهنگ به عنوان اصلی ترین مولفه قدرت نرم در هر جامعه ای با ملاحظات خاص خود نقش آفرینی می‌کند. در فرهنگ اسلامی نهادینه شدن احساس مسئولیت همگانی و به دنبال آن تحقق نظارت مردمی (نظارت غیر رسمی)جایگاهی ممتاز و بی بدیل دارد؛ احساس مسئولیت و نظارت هرچند کم و بیش در همه جوامع وجود دارد اما در جوامع اسلامی، به دلایل فراوان می توان آن را با شدت، گستره و عمق بسیار بیشتری سراغ گرفت. این مقاله از همین منظر،...

متن کامل

عوامل بیتفاوتی نسبت به امر به معروف و نهی از منکر

اهمیت و ضرورت بحث ، دربارة عوامل بی‌تفاوتی نسبت به امر به معروف و نهی از منکر به جایگاه و نقش مردم در جامعه جهت نهادینه نمودن این دو فریضه بزرگ الهی و ارزش ها باز می‌گردد. که از دیدگاه اسلام عمل به آن‌ها محافظت کنندة انسان از انحراف است. زیرا این ارزش‌ها برخاسته از دین است که برترین تکیه گاه آدمی است. بنابراین دراجرای این دوفریضه مهم شاهد نابسامانی و عدم موفقیت‌ها هستیم که خود ناشی از عوامل متع...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 19  شماره 74

صفحات  201- 219

تاریخ انتشار 2015-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023